رادیوگرافی چیست و چه کاربردی دارد؟

علم پزشکی به فرآیند هایی مانند پرتو نگاری ها و یا همان رادیوگرافی نیازمند است  زیرا به کمک این روش ها می‌توان درون بدن انسان را از همه جوانب بررسی کرد که این به تشخیص درست و درمان کمک شایانی می‌کند و این کار حتما باید در بهترین مرکز سونوگرافی انجام شود.

رادیوگرافی یکی از روش های تصویربرداری است که در این روش میتوان بیماری ها را توسط آن تشخیص داد. این روش غیر تهاجمی و بدون درد می باشد که بوسیله تابش اشعه X به ناحیه مورد نظر انجام می گیرد ومی تواند تصویر داخلی بدن را نمایش می دهد و از وجود بسیاری از بیماری ها مطلع شد . که این روش شایع ترین روش تصویربرداری در علم پزشکی می باشد.

به کمک وسیله اشعه X می توان بیماری ها و مشکلات بیماران را بررسی نمود ، با کمک این اشعه می توان از درون بدن تصاویر را تهیه نمود ، از ارگان های محرک بدن با روش فلوروسکوپی می توان عکس تهیه نمود . اگر از باریم خوراکی استفاده شود برای بررسی عملکرد معده ، مری ، آناتومی و… مسیر دستگاه گوارش را می پوشانند ، با تصاویر دریافتی است که رادیولوژیست بررسی و تفسیر را انجام می دهد .

کاربردهای رادیوگرافی

دستگاه های رادیولوژی

اشعه ایکس یا رنتگن در طبیعت زیاد وجود ندارد. برای کاربرد پزشکی این پرتوها باید به وسیله لامپهایی که برای این منظور ساخته شده اند تولید شود. در لامپ مولد اشعه ایکس که شبیه لامپهای کاتودیک است، با بمباران الکترونی قطعه فلز مقاوم و کوچکی که از جنس تنگتن در قطبی از لامپ به نام کانون قرار دارد، ترازهای انرژی الکتریکی در این فلز به هم می خورد و انرژی ناشی از جابجایی الکترونها به صورت اشعه ایکس بیرون می آید. الکترونهایی که مورد استفاده قرار می گیرند از سیم پیچ کوچکی در قطب منفی لامپ تولید می شوند و به کمک خلاء درون لامپ و تحت تاثیر اختلاف پتانسیل که از یک ژنراتور تولید می شود، به کانون لامپ برخورد می کنند.

1. رادیولوژی تشخیصی
2. فلوئوروسکوپی

شیردهی بعد از رادیوگرافی

مادران عزیز در نظر داشته باشند برای جلوگیری از ایجاد خطرات احتمالی برای نوزاد خود، از شیردهی بعد از رادیولوژی به مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت پس از انواع رادیولوژی خودداری فرمایید.

انواع رادیوگرافی را بشناسید:

رادیوگرافی ساده

اولین نوع تصویربرداری را رادیوگرافی ساده می‌نامند که تصویر یا فیلم رادیولوژی را به صورت سیاه و سفید و ورقه پلاستیکی نازک مانند سلفون ایجاد می‌کند.

رادیوگرافی دیجیتال

این نوع تصویر برداری از نوع ساده پیشرفته تر بوده و تصاویر گرفته شده به صفحه مانیتور پزشک منتقل شده و از این طریق نمایش داده می‌شوند. این تصاویر علاوه بر نوع نمایش گفته شده نیز به صورت فیلم نیز تبدیل می‌شوند. شاید در نظرتان باشد که این نوع تصویربرداری با رادیولوژی ساده چه تفاوتی دارد اما باید یادآور شد که حتی دوربین های قدیمی ساده هم با دوربین های دیجیتال امروزی متفاوت هستند. در ادامه تفاوت شایان این دو نوع رادیولوژی را برای شما توضیح خواهیم داد.

رادیوگرافی رنگی

نوع دیگری از رادیوگرافی، رادیوگرافی رنگی می باشد که برای تشخیص بهتر ضایعات مواد خاصی به بیمار تزریق می شود.

رادیوگرافی پانورکس

نوع دیگری از رادیوگرافی ، رادیوگرافی پانورکس می باشد که با استفاده از آن می توان کل دندان ها و استخوان های هر دو فک بالا و پایین را مشاهده کرد. این دستگاه با تنظیم پوزیشن های مختلف و با استفاده از اشعه گاما می توان تصویر برداری نمود. با استفاده از این رادیوگرافی می توان در طول مدت کمی یک تصویر کلی از دندان ها مشاده کرد و بلافاصله می توان تصویر را به روی مانتیتور تماشا کرد ومیزان پرت فیلم توسط این نوع رادیوگرافی بسیار کم می باشد. قدرت تصویر در این نوع رادیوگرافی به اندازه ای بالا می باشد که می توان طول ریشه تک تک دندان ها را با وضوح کامل مشاهده نمود.

تفاوت رادیولوژی ساده و دیجیتال در چیست؟

در رادیولوژی دیجیتال، تصویر ها در صفحه های الکترونی و دقیق نمایش داده شده که در رادیولوژی ساده این طور نیست و بر صفحه های پلاستیکی ایجاد می‌شوند. در تصویربرداری پیشرفته، هر اشعه ایکس به نقاط برخورد کرده و با ایجاد بار الکتریکی، تصویری دقیق را در مانیتور کامپیوتر برقرار می‌کند.

رادیوگرافی رنگی چه کاربردی دارد؟

روند رادیولوژی به این صورت است که گاهی بهتر است برخی از ضایعات به صورت رنگی دیده شوند. برای مشاهده بعضی نواحی از دستگاه گوارش افراد مانند معده، روده کوچک، مری ابتدا پودر باریم را درمقداری مشخص آب حل کرده و در زمان رادیولوژی رنگی مصرف می‌نمایند. با استفاده از این روش، ضایعات به وجود آمده مانند زخم ها و تومور یا انسداد ها و سایر موارد ریز و ظریف را تشخیص می‌دهند.

همچنین برای مشاهده تصاویر روده بزرگ، پودر باریم حل شده در آب را از طریق مقعد تنقیه کرده و رادیولوژی را انجام می‌دهند. از این نوع تصویر برداری برای تشخیص تنگی حالب، بررسی وضعیت کلیه ها، انسداد لوله ها و … استفاده می‌کنند.  

نکته : در رادیولوژی رنگی نباید ناحیه مورد نظر را تکان داد، بلکه باید به شکل ثابت نگه داشته شود زیرا ممکن است سبب تار شدن تصاویر شود.

رادیوگرافی در بارداری

خانم های باردار باید تا جایی که می‌توانند از جنین خود محافظت کنند به همین دلیل بهتر است تا زمان سه ماهگی بارداری خود در معرض طولانی مدت اشعه ایکس قرار نگیرند. در صورت لزوم انجام این کار حتما با متخصص زنان و زایمان خود مشورت کنند.

نکات مهم قبل از انجام رادیوگرافی

قبل از انجام رادیوگرافی بایستی هرگونه اشیا فلزی را از بدن خارج کرد. باید توجه کرد که رادیوگرافی را نباید در هنگام بارداری استفاده کرد مگر با مجوز پزشک معالج در مواقع ضروری، بنابراین خانم ها باید کارشناس رادیولوژیست را از احتمال بارداری خود مطلع کنند. به جهت عکس برداری قسمت مورد مورد نظر را توسط اشعه ایکس روی فیلم قرار می دهند و اشعه بعد از عبور از پوست به بخش مورد نظر تابیده شده و به صفحه حساس برخورد کرده و رنگ این قسمت بعد چاپ به صورت سیاه دیده می شود ولی قسمت هایی که استخوان دارد اشعه عبور نمیکند و به صورت رنگ سفید دیده می شود مانند افتادن سایه روی دیوار. بنابراین در یک عکس رادیوگرافی استخوان های محکم تر سفیدتر و آن ها که کمتر هستند کمرنگ تر می باشند. در واقع قسمت هایی که اشعه ایکس کاملا عبور می کند کاملا سیاه م باشند و بخش هایی که جزئی عبور می کنند خاکستری می شود مانند عضلات.

آیا داشتن طلا و جواهر در زمان رادیولوژی مانعی دارد؟

بله مراجعه کنندان باید حتما زیورآلات و ساعت خود را قبل از انجام رادیولوژی از خود جدا کند و در محل تصویربرداری نیز به همراه نداشته باشد. قابل ذکر است که این موارد برای همه انواع رادیولوژی ها صدق می‌کند.

آیا می‌توان به اتاق رادیولوژی با خود همراه برد؟

خیر در هیچ صورتی نمی‌توان با خود همراهی به این محل وارد کرد مگر در شرایطی که رادیولوژی برای کودک باشد و به وجود یکی از والدین احتیاج باشد. در این صورت باید لباس مخصوص سربی پوشیده شود تا بتوانند به اتاق رادیوگرافی وارد شوند.