در سونوگرافی رحم چه مواردی مشخص می‌شود؟

در سونوگرافی رحم چه مواردی مشخص می‌شود؟ به طور کلی می‌توان گفت سونوگرافی رحم برای تشخیص بیماری های رحم و ضمائم آن نظیر کیست تخمدان، سرطان رحم، سرطان دهانه رحم و… مورد استفاده قرار می‌گیرد. سونوگرافی رحم یک تکنیک تصویربرداری غیر تهاجمی است که برای تجسم رحم و ساختارهای اطراف آن استفاده می‌شود. این یک ابزار ارزشمند برای تشخیص بیماری های مختلف زنان و نظارت بر سلامت دستگاه تناسلی است. در این مقاله قصد داریم اطلاعاتی  درباره سونوگرافی رحم بیان کنیم، پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.

سونوگرافی رحم چگونه انجام می‌شود؟

سونوگرافی رحم معمولا توسط یک متخصص سونوگرافی یا رادیولوژیست آموزش دیده در بهترین مرکز سونوگرافی در تهران انجام می‌شود. ممکن است از بیمار خواسته شود قبل از انجام آب بنوشد و مثانه پر داشته باشد، زیرا این کار می‌تواند تجسم بهتری از اندام های لگنی را فراهم کند. سونوگرافی رحم را می‌توان با استفاده از روش ترانس شکمی یا ترانس واژینال انجام داد. سونوگرافی ترانس شکمی شامل استفاده از ژل روی شکم و استفاده از مبدل دستی برای ثبت تصاویر است. سونوگرافی ترانس واژینال شامل قرار دادن یک مبدل روانکاری شده در واژن برای مشاهده دقیق تر اندام های لگنی است. سونوگرافیست مبدل را روی شکم حرکت می‌دهد یا آن را وارد واژن می‌کند تا از رحم، تخمدان ها و ساختارهای اطراف عکس بگیرد. سپس تصاویر برای تفسیر روی مانیتور نمایش داده می‌شوند. رادیولوژیست تصاویر را برای ارزیابی اندازه، شکل و بافت رحم و تشخیص هر گونه ناهنجاری یا آسیب شناسی تفسیر می‌کند.

بهترین زمان برای انجام سونوگرافی رحم

زمان سونوگرافی رحم می‌تواند به طور قابل توجهی بر دقت و اثربخشی آن تأثیر بگذارد. زمان سونوگرافی رحم ارتباط تنگاتنگی با چرخه قاعدگی دارد. زمان ایده آل برای انجام این روش در اوایل تا اواسط فاز فولیکولی است که معمولاً در ۱۰-۵ روز اول سیکل قاعدگی اتفاق می‌افتد. در طی این مرحله، آندومتر نازک است و رحم نسبتاً کوچک است و به راحتی می‌توان هرگونه ناهنجاری را مشاهده کرد. علاوه بر این، فقدان یک فولیکول تخمدان غالب خطر تداخل با تصویربرداری از رحم را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، انجام سونوگرافی رحم در مرحله لوتئال که پس از تخمک گذاری اتفاق می‌افتد، ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی باعث ضخیم تر شدن آندومتر و بزرگتر شدن رحم شود. این می‌تواند تشخیص ناهنجاری های ظریف را چالش برانگیز تر کند و ممکن است بر دقت نتایج تصویربرداری تأثیر بگذارد.

آیا در سونوگرافی رحم، بارداری مشخص می‌شود؟

زمانی که تست بارداری شما مثبت شود شاید این سؤالات در ذهن شما نیز آمده باشد که چه زمانی بارداری در سونوگرافی مشخص می‌شود؟ در چند هفتگی می‌توان جنین را در سونوگرافی دید؟ قبل از هرچیز باید بگوییم که آزمایش خون شاید مناسب ترین روش برای تشخیص بارداری است. اگر هورمون بارداری یا HCG در جواب آزمایش موجود باشد نشان دهنده حاملگی فرد مورد آزمایش است. لازم به ذکر است که امکان تشخیص بارداری درهفته اول تقریبا غیر ممکن است. اما از هفته چهارم بارداری به بعد نتایج تشخیص بارداری در سونوگرافی دقیق تر است.

انواع سونوگرافی رحم

انواع مختلفی از سونوگرافی رحم وجود دارد که هر کدام اهداف متفاوتی دارند و اطلاعات ارزشمندی را برای پزشکان فراهم می‌کنند. انواع سونوگرافی رحم شامل موارد زیر است:

سونوگرافی ترانس شکمی

سونوگرافی ترانس شکمی یک تکنیک رایج برای تجسم رحم و ساختارهای اطراف آن است. این شامل استفاده از مبدلی است که روی شکم قرار می‌گیرد، و امواج صوتی با فرکانس بالا را برای ایجاد تصاویری از اندام های لگن منتشر می‌کند. این نوع سونوگرافی اغلب در ارزیابی اولیه شرایط زنان استفاده می‌شود و یک نمای کلی از رحم و محتویات آن ارائه می‌دهد.

سونوگرافی ترانس واژینال

سونوگرافی ترانس واژینال یک تکنیک تخصصی تر است که شامل قرار دادن یک مبدل در واژن برای به دست آوردن تصاویر دقیق از رحم و ساختارهای مجاور است. این رویکرد وضوح بالاتری را ارائه می‌دهد و امکان تجسم بهتر پوشش داخلی رحم، آندومتر و سایر ساختارهای داخلی را فراهم می‌کند. سونوگرافی ترانس واژینال به ویژه برای ارزیابی شرایطی مانند ضخامت آندومتر، پولیپ ها و اوایل بارداری مفید است.

سونوگرافی داپلر

سونوگرافی داپلر نوعی سونوگرافی رحم است که جریان خون را در داخل رحم و بافت های اطراف آن ارزیابی می‌کند. سرعت و جهت جریان خون را با استفاده از امواج صوتی اندازه‌گیری می‌کند و اطلاعات ارزشمندی در مورد ناهنجاری‌های عروقی، مانند فیبروم‌ها با خون رسانی غیرطبیعی یا جریان خون غیرطبیعی در موارد سرطان آندومتر ارائه می‌دهد. سونوگرافی داپلر یک ابزار ضروری در ارزیابی ناباروری است، زیرا می‌تواند شرایطی را شناسایی کند که ممکن است بر خون رسانی به رحم و تخمدان ها تأثیر بگذارد.

سونوگرافی سه بعدی (3D)

سونوگرافی سه بعدی یک تکنیک تصویربرداری پیشرفته است که تصاویر سه بعدی از رحم و ساختارهای اطراف را نشان می‌دهد. تجسم بهتری از ناهنجاری های رحمی مانند ناهنجاری های مادرزادی، فیبروم ها و آدنومیوز را ارائه می‌دهد. سونوگرافی سه بعدی به ویژه برای برنامه ریزی جراحی و نظارت بر پاسخ به درمان در موارد آسیب شناسی رحم بسیار ارزشمند است.

هیستروسونوگرافی

هیستروسونوگرافی که به عنوان سونوهیستروگرافی انفوزیونی سالین نیز شناخته می‌شود، شامل تزریق سالین به داخل رحم در طی تصویربرداری سونوگرافی است. این روش به تشخیص بهتر ناهنجاری های داخل رحمی مانند پولیپ، فیبروم و چسبندگی کمک می‌کند. هیستروسونوگرافی اغلب برای ارزیابی خونریزی غیرطبیعی رحم، ناباروری و سقط های مکرر استفاده می‌شود.

سونوگرافی با کنتراست

سونوگرافی با کنتراست یک شکل تخصصی از سونوگرافی رحم است که شامل استفاده از مواد حاجب برای بهبود تجسم جریان خون و پرفیوژن بافتی است. این تکنیک به ویژه برای ارزیابی ناهنجاری های عروقی داخل رحم، مانند ناهنجاری های شریانی وریدی و عروق غیر طبیعی در تومورها مفید است. سونوگرافی با کنتراست اطلاعات ارزشمندی را برای برنامه ریزی قبل از عمل و نظارت بر پاسخ درمانی در موارد آسیب شناسی رحم فراهم می‌کند.

تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی

سونوگرافی یکی از آزمایشاتی است که می‌توان برای بررسی رحم و تخمدان استفاده کرد که می‌تواند وجود سرطان یا توده را در رحم مشخص کند. تشخیص سرطان رحم با سونوگرافی روش های مختلفی دارد. در سونوگرافی واژینال با استفاده از یک وسیله به نام پروب از داخل واژن تصاویری گرفته می‌شود. این تصاویر به واسطه امواج اولتراسوند تشکیل می‌شوند و می‌توانند تصویر واضحی را از ارگان های داخلی بدن نمایان سازند. اگر متخصص در حین سونوگرافی متوجه توده شود ممکن است بیوپسی را تجویز کند. برای انجام سونوگرافی بایستی مثانه پر باشد تا بتوان عکس های واضحی را از رحم و تخمدان گرفت.

تشخیص دلایل ناباروری در سونوگرافی رحم

کاربرد دیگری که سونوگرافی رحم دارد تشخیص علت های ناباروری است. در این سونوگرافی برای افزایش شانس بارداری و درمان ناباروری، تخمک ها سنجش و اندازه گیری می‌شوند. اگر بیمار دچار بی نظمی قاعدگی شود پزشک سونوگرافی را تجویز می‌کند. یکی از دلایل نازایی می‌تواند آسیب های ناشی از کیست تخمدان باشد. بنابراین به واسطه سونوگرافی رحم می‌توان به اندازه گیری تخمک ها پرداخت.

کاربردهای سونوگرافی رحم

کاربرد سونوگرافی رحم، بررسی رحم و تخمدان ها به منظور اندازه گیری و ارزیابی ارگان های موجود در لگن می‌باشد و شامل موارد زیر است:

1. بررسی شکل، اندازه، محل قرار گیری رحم و تخمدان ها
2. اندازه گیری طول و ضخامت دهانه رحم
3. بررسی اندازه، محل و ساختمان توده های لگنی
4. وجود توده یا مایع در رحم یا نزدیک به مثانه
5. وجود تغییر در مثانه
6. اختلال در ساختمان آناتومیک رحم
7. جریان خون در ارگان های لگن
8. وجود عفونت ها و اختلالات التهابی داخل لگن (PID)
9. خونریزی بعد از یائسگی
10. تشخیص فیبروم، کیست و سایر انواح توده ها در پلوریس
11. تشخیص بیماری سرطان رحم یا مثانه
12. تشخیص علت خونریزی غیر طبیعی یا درد
13. رشد کودک در دوران بارداری
14. تشخیص حاملگی خارج از رحم (تخم بارور شده در خارج از رحم رشد می‌کند.)

عوارض سونوگرافی رحم

سونوگرافی رحم و تخمدان به طور معمول خطر و عوارضی را در پیش ندارد. حتی سونوگرافی ترنس واژینال در دوران بارداری برای نوزاد و مادر خطری ایجاد نمی‌کند زیرا که در این نوع سونوگرافی از اشعه استفاده نمی‌شود. در برخی موارد امکان دارد که بیمار حین سونوگرافی واژینال درد کمی را احساس کند که بعد از سونوگرافی این درد کاملا از بین می‌رود. اما در صورتی که باردار هستید و با مشکلات زیر روبرو شدید به شما پیشنهاد می‌کنیم که سونوگرافی واژینال را انجام ندهید:

• اگرکیسه آب شما پاره شده است اما درد زایمان ندارید احتمال عفونی شدن جنین وجود دارد.
• درصورتی افتادگی جفت یا خونریزی واژینال دارید، زیرا باعث بدتر شدن خونریزی می‌شود.

بعد از سونوگرافی رحم

سونوگرافیست تصاویر سونوگرافی را تجزیه و تحلیل کرده و گزارشی را به پزشک شما ارسال می‌کند. این گزارش هرگونه مشکلی در اندام های لگن، رگ های خونی یا جنین شما را نشان می‌دهد. بعد از آن پزشک شما نتایج آزمایشات را تحلیل و بررسی خواهد کرد و ممکن است در صورت نیاز آزمایش های دیگری را برای بررسی دقیق تر سلامت اندام های لگنی شما، تجویز کند. آزمایشاتی از قبیل:

هیستروسکوپی

در این روش متخصص می‌تواند بدون برش به طور مستقیم از طریق یک لوله باریک حامل دوربین و چراغ، که از طریق واژن وارد رحم می‌شود، رحم را به طور کامل بررسی کند و به رفع مشکلات آن بپردازد. در هیستروسکوپی مخاط دهانه رحم، بافت پوششی داخل رحم و سوراخ های لوله فالوپ به طور کامل قابل مشاهده هستند و اگر بافت های غیر طبیعی موجود باشند امکان برداشت و نمونه گیری از آنها وجود دارد.

لاپاراسکوپی

یک روش جراحی با حداقل تهاجم و بدون باز کردن شکم است. در جراحی به وسیلۀ لاپاراسکوپی از یک لولۀ باریک، بلند و مجهز به منبع نور به نام لاپاراسکوپ استفاده می‌شود. لاپاراسکوپ از طریق برش بسیار کوچکی که در ناحیۀ شکم ناف ایجاد می‌گردد وارد بدن شده تا از این طریق بتوان اعضای شکم یا لگن را مشاهده کرد. این روش برای تشخیص و درمان مشکلاتی همچون کیست‌ها، فیبروئیدها و عفونت‌ها به کار می‌رود.

هزینه سونوگرافی رحم

هزینه سونوگرافی رحم را می‌توان به چندین جزء تقسیم کرد. اولی هزینه تسهیلات است که هزینه استفاده از تجهیزات سونوگرافی و خدمات مرکز بهداشتی را پوشش می‌دهد. این هزینه بسته به نوع امکاناتی که سونوگرافی در آن انجام می‌شود، مانند بیمارستان، مرکز تصویربرداری یا مطب پزشک، می‌تواند بسیار متفاوت باشد. دومین جزء هزینه، هزینه حرفه ای است که تفسیر تصاویر سونوگرافی توسط رادیولوژیست را پوشش می‌دهد. این هزینه ممکن است جدا از هزینه تسهیلات باشد و همچنین می‌تواند بسته به ارائه دهنده و پیچیدگی معاینه سونوگرافی متفاوت باشد. علاوه بر این هزینه ها، بیماران باید هر گونه هزینه اضافی مرتبط با سونوگرافی، مانند نیاز به تکنیک های تصویربرداری تخصصی یا آزمایش های اضافی را نیز در نظر بگیرند. هزینه سونوگرافی رحم نیز می‌تواند تحت تاثیر بیمه بودن یا نبودن آن باشد. بسیاری از طرح های بیمه هزینه سونوگرافی های ضروری پزشکی را پوشش می‌دهند، اما پوشش می‌تواند بسته به طرح خاص و دلیل سونوگرافی بسیار متفاوت باشد. بیماران باید با ارائه‌دهنده بیمه خود برای تعیین پوشش و هرگونه هزینه‌ای که ممکن است مسئول آن باشند، مشورت کنند.