سونوگرافی ترانس رکتال

سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS) از امواج صوتی با انرژی بالا برای ایجاد تصاویری از اندام ها و بافت ها استفاده می کند. پزشکان از  TRUS برای تشخیص و درمان بیماری های پروستات استفاده می کنند. سونوگرافی ترانس رکتال همچنین می تواند به تشخیص کیست، ناباروری و تومور کمک کند که  اغلب به همراه بیوپسی سوزنی استفاده می شود. در این مقاله قصد داریم شما را با این نوع سونوگرافی و نحوه انجام آن آشنا سازیم.

سونوگرافی ترانس رکتال چگونه انجام می شود؟

سونوگرافی یک روش کم تهاجمی است که از امواج صوتی برای بررسی اندام ها و بافت ها استفاده می کند. پزشکان اغلب از سونوگرافی ترانس رکتال (TRUS) برای بررسی غده پروستات در مردان استفاده می کنند. گاهی اوقات از TRUS برای مشاهده اندام های لگنی و تناسلی در زنان نیز استفاده می کنند.

ممکن است لازم باشد برخی از لباس های خود را درآورید یا لباس بیمارستان بپوشید. در سونوگرافی ترانس رکتال، به پهلو دراز می کشید و زانوهای خود را به سمت سینه خم می کنید. پزشک یک پروب را به رکتوم شما وارد می کند. اندازه کاوشگر به اندازه یک انگشت است. فشار ممکن است شبیه به اجابت مزاج باشد.

این کاوشگر امواج صوتی پرانرژی تولید می کند. این امواج از طریق راست روده شما عبور می کنند و از سایر اندام ها و بافت ها می گذرد. پس از اینکه پزشک کاوشگر را در موقعیت مکانی قرار داد، تصاویری از اندام‌ها و بافت‌های شما را که از کاوشگر به صفحه رایانه ارسال می‌شود، مشاهده خواهند کرد. این روش معمولاً ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می کشد و می توانید همان روز به خانه بروید. سونوگرافی ترانس رکتال با نام های دیگری مانند سونوگرافی اندورکتال (ERUS) و سونوگرافی پروستات نیز شناخته می شود.

غده پروستات چیست؟

پرستات عضوی از اندام مردانه در قسمت خروجی مثانه می باشد و به اندازه یک گردوی کوچک است .پروستات در دو مرحله بلوغ و بعد از سی پنج سالگی در مردان بزرگ می شود . زمانی که پروستات به اندازه غیرطبیعی رشد  کند گردن مثانه دچار گرفتگی شده و در خارج شدن ادرار اختلال به وجود می آید. دلیل بزرگ شدن پروستات با بالا رفتن سن هنوز مشخص نیست.

زمانی که بیمار به پزشک مربوطه مراجعه می کند بعد از انجام سونوگرافی و روش های تشخیصی دیگر مقدار بزرگی پروستات مشخص می شود که  در این مرحله روش درمانی طبق نظر پزشک آغاز خواهد شد.

 نشانه های بزرگی خوش خیم پروستات

برخی از مردان میانسال با مرور زمان در ادرار کردن خود دچار مشکل می شوند و یا اینکه علائم دیگری درآنها دیده می شود که از جمله آن می توان به زور زدن در هنگام ادرار  اشاره کرد و یا اینکه ادرار آنها به طور کامل خارج نمی شود  و به همین دلیل مجبور می شوند در هنگام خواب به دفعات متعدد از خواب بیدار شده و برای تخلیه مثانه خود اقدام کنند.ای نشانه ها می تواند در اثر بزرگی پروستات به وجود آمده باشد .

• کم شدن پرش ادرار
• قطع و وصل شدن ادرار
• تکرر ادرار
• کم شدن مقدار ادرار

که البته این علائم در افراد مختلف بوده و به شکل خفیف و یا شدید دیده می شود.که ممکن است برخی از اقدامات مانند مصرف برخی از داروها و برخی فعالیت ها  در شدت  این علائم تاثیر گذار باشند.

روشهای تشخیصی

معمولا در اولین اقدام برای تشخیص بزرگی پروستات سونوگرافی تجویز می شود و در غیر این صورت آزمایش های تکمیلی مانند اندازه گیری و آزمایش PSA خون ، اندازه گیری سرعت پرش ادراری با دستگاه نوار مثانه  و … صورت خواهد گرفت.

تنها با تشخیص صحیح و به موقع بیماری پروستات می توان  از مشکلات جسمی و روحی آن جلوگیری کنیم.امروزه سونوگرافی ترانس رکتال به عنوان تنها روش قابل اعتماد و آسان در تشخیص صحیح ساختمان بافت پروستات و کشف سرطان پروستات حتی  در مراحل بسیار اولیه به کار می رود.

رشد خوش خیم پروستات در مردان بالای ۴۰ سال است. این عارضه همچنان با گذشت سن به عنوان مثال ۸۰ سالگی حدودا به ۸۸% می رسد.

چگونه می توان اندازه پروستات را تعیین کنید؟

راه آسان اندازه گیری ابعاد پروستات (بررسی سونوگرافیک از طریق داخل راست روده) با این روش اندازه واقعی،طبیعت غده و شکل آن مشخص می شود. این عمل با به کارگیری وسیله ای به اندازه انگشت دست انجام می شود که بدون درد در داخل راست روده قرار می گیرد.

چه کسانی نیاز به سونوگرافی ترانس رکتال دارند؟

پزشکان ممکن است از سونوگرافی ترانس رکتال در موارد زیر استفاده کنند:

• یافته های غیر طبیعی در معاینه دیجیتال رکتال (DRE).
• آزمایش خونی که سطح PSA (آنتی ژن اختصاصی پروستات) بالا را نشان می دهد.
• بیماری های سرطانی یا غیرسرطانی پروستات که نیاز به درمان دارند.
• مشکلات باردار شدن (ناباروری).
• مشکلات مربوط به اندام های لگنی در زنان یا افراد AFAB زمانی که سونوگرافی ترانس واژینال یک گزینه نیست.
• علائم سرطان پروستات، مانند مشکل در ادرار کردن.

سونوگرافی ترانس رکتال چه چیزی را تشخیص می دهد؟

پزشکان ممکن است از سونوگرافی ترانس رکتال برای تهیه نمونه بافت (بیوپسی سوزنی) استفاده کنند. این نمونه ها می توانند به آنها در تشخیص موارد زیر کمک کنند:

• بزرگ شدن پروستات (هیپرپلازی خوش خیم پروستات)
• پروستات ملتهب (پروستاتیت)
• سرطان پروستات
• کیست در اندام های تناسلی شما
• مسائل مربوط به ناباروری در زنان
• مشکلات مربوط به دستگاه تناسلی زنان مانند سرطان
• سرطان رکتوم
• سرطان مقعد

آمادگی های لازم برای سونوگرافی ترانس رکتال

قبل از سونوگرافی ترانس رکتال، پزشک در مورد سابقه سلامتی شما می پرسد. اگر چیزهایی مانند موارد زیر وجود دارد به آن ها اطلاع دهید:

• آلرژی به داروها
• بیماری های قلبی
• شرایط ریوی

همچنین، اگر معمولاً قبل از عمل جراحی آنتی بیوتیک مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است دستورالعمل های خاصی را به شما بدهد. برای مثال، ممکن است از شما بخواهد:

• از مصرف آسپرین و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن خودداری کنید.
• مصرف داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقادها) را متوقف کنید.
• همچنین ممکن است از شما بخواهد که یک تا چهار ساعت قبل از TRUS تنقیه کنید. تنقیه به پاکسازی کولون و رکتوم شما کمک می کند.
• آنها ممکن است از شما بخواهند که برای تخلیه مثانه قبل از عمل ادرارکنید.

مراقبت های بعد از سونوگرافی ترانس رکتال

بعد از سونوگرافی ترانس رکتال، می توانید همان روز به خانه بروید، اما ممکن است برای رفتن به خانه به کمک نیاز داشته باشید. پزشک معمولا دستورالعمل های لازم را به شما می دهد که  ممکن است شامل موارد زیرباشد:

• حداقل تا سه روز پس از سونوگرافی ترانس رکتال از مصرف هر گونه آسپرین یا NSAID خودداری کنید.
• آنتی بیوتیک ها را طبق دستور مصرف کنید.
• اگر در طول TRUS بیوپسی انجام دهید، پزشک بیوپسی را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می فرستد. و در زمان آماده شدن نتایج برای بررسی آن بایستی یک قرار ملاقات با پزشک تنظیم کنید.

زمان نقاهت بعد از سونوگرافی ترانس رکتال چقدر است؟

بهبودی شما پس از سونوگرافی ترانس رکتال معمولاً بسیار کوتاه است. اکثر افراد بعد از عمل هیچ عارضه جانبی ندارند. اگر درد مقعدی دارید، می توانید حمام آب گرم را امتحان کنید.

اگر سونوگرافی ترانس رکتال بدون بیوپسی انجام دهید، معمولاً می توانید بلافاصله به فعالیت های عادی خود بازگردید. اما اگر در طی TRUS بیوپسی انجام دهید، ممکن است لازم باشد چند روز صبر کنید تا به فعالیت های عادی خود بازگردید.

بعد از سونوگرافی ترانس رکتال، می توانید از رژیم غذایی معمول خود استفاده کنید. سعی کنید در چند روز اول حداقل شش تا هشت لیوان آب بنوشید تا سیستم ادراری شما شفاف بماند.

خطرات یا عوارض سونوگرافی ترانس رکتال چیست؟

هیچ خطر یا عوارض شناخته شده ای درباره سونوگرافی ترانس رکتال وجود ندارد. اگر همراه با TRUS بیوپسی انجام دهید، پزشک شما در مورد هرگونه عارضه احتمالی صحبت خواهد کرد. شما ممکن است علائمی مانند موارد زیر را تجربه کنید:

• خون در منی (هماتوسپرمی)
• خون در ادرار (هماچوری)
• اختلال نعوظ (ED)
• عفونت
• درد هنگام ادرار کردن
• خونریزی از رکتوم

با تشکر مدیریت سایت سروش سونوگرافی غرب تهران