جفت سر راهی

جفت سر راهی یکی از مشکلات و دغدغه های زایمان می باشد . جنین به وسیله بند ناف به جفت متصل می شود و مواد غذایی موزرد نیاز را از مادر دریافت می کند . در بارداری معمولا جفت در قسمت نیمه فوقانی رحم قرار دارد . اما اغلب اوقات جفت در قسمت تحتانی رحم قرار می گیرد و باعث مسدود شدن دهانه رحم که جایگاه خروج جنین در زمان زایمان می باشد ، می شود . به این حالت قرار گرفتن جفت ، جفت سر راهی می گویند .

جفت سر راهی به چه معناست؟

در حقیقت همانطور که مستحضر است جنین برای رشد به اکسیژن و مواد مغذی نیاز دارد که این موارد را از طریق جفت دریافت می‌کند. همچنین مواد زائد از خون جنین توسط جفت خارج می‌شود. جنین به وسیله ی بند ناف با جفت در ارتباط بوده و این در حالی است که جفت به دیواره رحم چسبیده است. معمولا جفت سر راهی را در بارداری هایی مشاهده می‌کنیم که جفت در جای صحیح خود نباشد یعنی در پایین ناحیه رحم قرار گرفته باشد و دهانه رحم را دچار انسداد کند و این مسئله به صورت کامل یا نیمه کامل باشد. هنگامی که شما در سونوگرافی های بارداری با جفت سر راهی رو به رو می‌شوید حتما باید مراقبت های بارداری را افزایش داده تا بتوانید زایمان سالم و بی خطری را پیش رو داشته باشید.

دلایل ایجاد جفت سر راهی

هنوز علت اصلی جفت سر راهی کشف نشده است ولی در زنانی که بارداری های متعدد و گوناگون داشته اند رایج تر بوده و گزینه های چند قلویی بیشتر زمینه جفت سر راهی را فراهم می کند . زنانی که در گذشته سابقه سزارین داشته اند به میزان شش برابر بیشتر از زنان دیگر دچار جفت سر راهی می شوند .

موارد تاثیرگذار در پیدایش جفت سرراهی

گاهی در سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری جفت در نزدیکی یا روی سطح سرویکس دیده می‌شود که این مورد به جفت سر راهی نیز ختم می‌شود و حتی با افزایش سایز رحم نیز هیچ اصلاحی صورت نمی‌گیرد.

• توجه داشته باشید مصرف دخانیات مانند سیگار و همچنین مشروبات الکلی احتمال و ریسک به وجود آوردن جفت سر راهی را افزایش می‌دهد.
• زمانی که رویان در ناحیه پایینی رحم رشد کند، جفت در نزدیکی سرویکس ایجاد می‌شود و در نهایت جفت سر راهی رخ می‌دهد.
• خانم هایی که جراحی های داخل رحمی مانند حذف فیبروم رحمی داشتند گاهی دچار جفت سر راهی می‌شوند.
• زمانی که بارداری های چند قلویی وجود دارد و در واقع جفت بیش از اندازه بزرگ است.
• بارداری در سنین بالا خصوصا از ۳۵ سالگی به بعد این مورد را معمولا در بر دارد.
• افرادی که تعدادی زایمان قبلی داشته اند و مجدد باردار هستند.
  

علائم و نشانه های جفت سر راهی

گاهی خانم ها در این موقعیت دچار خونریزی هایی می‌شوند که در نیمه دوم بارداری بیشتر با آن رو به رو می‌شوند. اینگونه خونریزی ها به مرور افزایش یافته و رنگ قرمز روشن دارند. همچنین یکی از مواردی که زیاد به چشم می‌خورد قطع و شروع مجدد خونریزی می‌باشد به ابن معنا که خونریزی برای چند روز متوقف شده و چند روز بعد مجدد آغاز می‌شود. همراه با این خونریزی ها، انقباضات ناحیه رحمی در هنگام قرار گیری جفت در ناحیه دهانه خروجی رحم نیز مکرر پیش می‌آید. این اتفاق از هفته ۲۸ بارداری آغاز می شود . این وضعیت اصولا برای جنین آثار مطلوبی ندارد . اتساع دهانه رحم در سه ماه سوم حاملگی دلیل خونریزی می باشد. جفت سر راهی به نوبه خود ناراحتی و اختلالی برای جنین به وجود نمی آورد . اما بعضی اوقات به دلیل خونریزی که مادر دارد پزشک مجبور می شود که زایمان را قبل از موعد مقرر انجام دهد . بدین منظور درصد مرگ و میر در اوایل نوزادی در جفت های سر راهی بیشتر از ده درصد می باشد .

روش تشخیص دادن جفت سر راهی

 جفت سر راهی با انجام سونوگرافی مشخص می شود اما گاهی اوقات پزشک هم می تواند به وسیله معاینات پزشکی جفت سر راهی را تشخیص دهد .

توصیه می شود در هفته های ۳۲ تا ۳۴  حاملگی بار دیگر سونوگرافی صورت گیرد تا جایگاه دقیق جفت مشخص شود . در بیشتر موارد به احتمال یک درصد جفت در بخش پایین رحم قرار می گیرد .

 درمان جفت سر راهی

مادر باید استراحت مطلق داشته باشد. به دنبال استراحت مطلق به مرور زمان جفت از قسمت تحتانی به سمت بالا حرکت دارد که بدین منظور جفت سر راهی در معرض خطر کمتری می باشد . اگر خونریزی ناشی از ایجاد این جفت زیاد باشد باید حتما مادر تحت نظر پزشک بوده و در صورت صلاحدید بستری گردد. باید توجه داشته باشید که تشخیص به موقع و بکارگیری روش های درمانی سبب می‌شود تا از زایمان زودرس نی جلوگیری شود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه داشت؟

معمولا جفت سر راهی نیمه دوم بارداری را دچار اختلال می‌سازد و باید توسط سونوگرافی سه ماهه تشخیص داده شود. باید توجه داشته باشید زمانی که خانم ها در طول بارداری خود دچار خونریزی های مکرر یا شدید شدند باید سریعا به پزشک متخصص زنان خود مراجعه کنند و سونوگرافی های لازم را برای تشخیص درست انجام دهند.