سونوگرافی NT و ضرورت انجام آن

اگر اخیراً متوجه شده اید که باردار هستید، از این پس تا تولد کودک خود چندین قرار ملاقات و غربالگری با پزشک خواهید داشت. غربالگری های قبل از زایمان می تواند مشکلات مربوط به سلامتی شما مانند: کم خونی یا دیابت بارداری را تشخیص دهد. غربالگری ها همچنین می توانند سلامتی کودک آینده شما را کنترل کرده و به شناسایی ناهنجاری های کروموزومی کمک کنند.

غربالگری های بارداری در سه ماهه اول، دوم و سوم انجام می شود. غربالگری سه ماهه اول نوعی آزمایش قبل از تولد است که اطلاعات اولیه در مورد سلامتی کودک شما یعنی خطر ابتلا به اختلالات کروموزوم در کودک را در اختیار پزشک قرار می دهد.

در سونوگرافی ان تی اطلاعاتی در مورد هرگونه ناهنجاری موجود در نوزاد تان را خواهید فهمید و این آزمایش معمولاٍ در بازه زمانی هفته های ۱۱- ۱۳ بارداری انجام می شود.

اگر اخیراً متوجه شده اید که باردار هستید، از این پس تا تولد کودک خود چندین قرار ملاقات و غربالگری با پزشک خواهید داشت. غربالگری های قبل از زایمان می تواند مشکلات مربوط به سلامتی شما مانند: کم خونی یا دیابت بارداری را تشخیص دهد. غربالگری ها همچنین می توانند سلامتی کودک آینده شما را کنترل کرده و به شناسایی ناهنجاری های کروموزومی کمک کنند.

غربالگری های بارداری در سه ماهه اول، دوم و سوم انجام می شود. غربالگری سه ماهه اول نوعی آزمایش قبل از تولد است که اطلاعات اولیه در مورد سلامتی کودک شما یعنی خطر ابتلا به اختلالات کروموزوم در کودک را در اختیار پزشک قرار می دهد.

در سونوگرافی  NT اطلاعاتی در مورد هرگونه ناهنجاری موجود در نوزاد تان را خواهید فهمید و این آزمایش معمولا در بازه زمانی هفته های ۱۱- ۱۳ بارداری انجام می شود.

سونوگرافی NT چیست؟

سونوگرافی ( NTمخفف کلمه ی Nuchal-Translucency ) به معنی فضای شفاف پشت گردن می باشد. هم چنین به عنوان یکی از آن سه سونوگرافی لازم در بارداری شناخته می شود. یک نوع تست برای غربالگری است که در طی هفته های ۱۱تا ۱۴ انجام آن به مادران توصیه می شود.

متخصص می تواند با اندازه گیری ابعاد جنین به بررسی مبتلا بودن یا نبودن جنین به بیمارهایی مانند: مشکلات قلبی، سندروم داون و بعضی از ناهنجاری کروموزومی بپردازد. سابقاٌ جز با تولد نوزاد امکان پی بردن به بیماری هایی از این دست در جنین وجود نداشت اما خوشبختانه اکنون با وجود چنین تکنولوژی می توان پیش از شروع ماه چهارم بارداری به موارد این چنینی پی برد.

سونوگرافی در دوران بارداری، به منظور تعیین سن و سلامت جنین و هم چنین مشخص شدن جنسیت جنین انجام می گیرد. در انتهای سه ماه اول بارداری می توان سونوگرافی nt را انجام داد. این سونوگرافی به منظور بررسی مشکلات کروموزومی(سندروم داون، تریزومی ۱۳و تریزومی) انجام می گیرد. برای غربالگری مرحله دوم نیز باید در هفته های ۱۸ – ۲۰ اقدام کرد.

سونوگرافی NT یکی از انواع غربالگری رایج در دوران بارداری است که در سه ماهه اول بارداری باید نسبت به انجام آن اقدام کرد تا نتیجه صحیحی از آن حاصل شود. معمولاٌ این آزمایش میزان مایع جمع شده پشت گردن جنین را ارزیابی و اندازه گیری می کند.

برای یک جنین وجود مایعات یا فضای خالی در پشت گردن غیرمعمول نیست. اما فضای خالی زیاد می تواند نشانگر سندرم داون باشد، یا ممکن است ناهنجاری دیگری در کروموزوم مانند: سندرم پاتائو یا سندرم ادواردز را نشان دهد. (سلول های بدن ما قسمت های زیادی از جمله هسته دارند. هسته مواد ژنتیکی ما را در خود نگه می دارد. در بیشتر موارد، هسته دارای ۲۳ جفت کروموزوم است که به طور مساوی از هر دو والدین به ارث می رسد.)

سونوگرافی NT چیست؟

سونوگرافی ( NTمخفف کلمه ی Nuchal-Translucency ) به معنی فضای شفاف پشت گردن می باشد. هم چنین به عنوان یکی از آن سه سونوگرافی لازم در بارداری شناخته می شود. یک نوع تست برای غربالگری است که در طی هفته های ۱۱تا ۱۴ انجام آن به مادران توصیه می شود.

متخصص می تواند با اندازه گیری ابعاد جنین به بررسی مبتلا بودن یا نبودن جنین به بیمارهایی مانند: مشکلات قلبی، سندروم داون و بعضی از ناهنجاری کروموزومی بپردازد. سابقاٌ جز با تولد نوزاد امکان پی بردن به بیماری هایی از این دست در جنین وجود نداشت اما خوشبختانه اکنون با وجود چنین تکنولوژی می توان پیش از شروع ماه چهارم بارداری به موارد این چنینی پی برد.

سونوگرافی در دوران بارداری، به منظور تعیین سن و سلامت جنین و هم چنین مشخص شدن جنسیت جنین انجام می گیرد. در انتهای سه ماه اول بارداری می توان سونوگرافی nt را انجام داد. این سونوگرافی به منظور بررسی مشکلات کروموزومی(سندروم داون، تریزومی ۱۳و تریزومی) انجام می گیرد. برای غربالگری مرحله دوم نیز باید در هفته های ۱۸ – ۲۰ اقدام کرد.

سونوگرافی NT یکی از انواع غربالگری رایج در دوران بارداری است که در سه ماهه اول بارداری باید نسبت به انجام آن اقدام کرد تا نتیجه صحیحی از آن حاصل شود. معمولاٌ این آزمایش میزان مایع جمع شده پشت گردن جنین را ارزیابی و اندازه گیری می کند.

برای یک جنین وجود مایعات یا فضای خالی در پشت گردن غیرمعمول نیست. اما فضای خالی زیاد می تواند نشانگر سندرم داون باشد، یا ممکن است ناهنجاری دیگری در کروموزوم مانند: سندرم پاتائو یا سندرم ادواردز را نشان دهد. (سلول های بدن ما قسمت های زیادی از جمله هسته دارند. هسته مواد ژنتیکی ما را در خود نگه می دارد. در بیشتر موارد، هسته دارای ۲۳ جفت کروموزوم است که به طور مساوی از هر دو والدین به ارث می رسد.)

مزایا انجام سونوگرافیNT 

یکی از مراحل مهم و حساس در زندگی بانوان، بارداری می باشد که از اهمیت ویژه ای برخوردار است که علاوه بر سلامت مادرسلامت جنین باید به بهترین وجه ممکن انجام شود تا خطری سلامت مادر و جنین را تهدید نکند .

بانوان باید دقت کنند که تمامی آزمایش و تست ها که پزشک توصیه می کنند را انجام دهند سونوگرافی NT یکی از آزمایش هایی که برای بررسی مشکلاتی از جمله این که آیا جنین به سندرم داون مبتلا می باشد یا خیر صورت می گیرد که تمام بانوان باردار باید انجام دهند که توصیه می شود این تست حتما توسط بانوان باردار صورت بگیرد.

بررسی رشد جنین در بارداری با سونوگرافی، امکان پذیر است و به عنوان یکی از مهم ترین راهکار های شناخت و درمان بیماری ها محسوب می شود.

با استفاده از سونوگرافی NT می توان سن دقیق جنین را بررسی کرد از دیگر مزایای سونوگرافی NT زمان دقیق زایمان طبیعی، تشخیض ناهنجاری های ژنیتیکی و ناهنجاری های مادرزادی و وجود یا نبود استخوان بینی می باشد (جنین هایی که تیغه استخوان بینی آنها تشکیل نمی شود به این بیماری مبتلا هستند )

از دیگر مزایا سونوگرافی NT بررسی سندرم داون می باشد که از این طریق می توان مایع پشت گردن را جمع آوری کرد لازم به ذکر است که مایعی پشت گردن همه نوزادان وجود دارد و نوزادانی که مبتلا به سندرم داون هستند مایع گردنشان بیشتر است.

سونوگرافی NT زمانی که از آمنیوسنتز و پرزهای جفتی نمونه برداری انجام شود استفاده می شود.

ممکن است بانوان باردار در معرض سندرم ادواردز باشند که باعث سقط جنین می شوند که با استفاده از سونو گرافی NT می توان ناهنجاری ها ناشی از سندرم ادواردز را مشاهده کرد لازم به ذکر است که این سندرم ها جزو سندرم های نادر می باشند .

مزایای دیگر سونوگرافی NT دقت آن می باشد که در ۷۷ درصد موارد، دارای تشخیص درست است و احتمال خطای آن ۵ درصد می باشد. (در صورتی که با آزمایش خون انجام بگیرد دقت آن به ۹۰ درصد افزایش پیدا می کند (احتمال خطای ترکیب سونوگرافی NT و آزمایش خون ۵ درصد می باشد.

مزایای دیگر سونوگرافی NT اندازه گیری طبیعی آن است که جنین NT:1.3 mm در معرض خطر کمتر می باشد و جنین با NT:2.9 mm  در محدوده نرمال می باشد و در صورتی که جنین NT:6 mm باشد جنین در معرض خطر اختلالات کروموزومی، سندرم داون و مشکلات قلبی قرار گرفته است که بیشتر جنین ها مایع پشت گردنی تا این حد ندارند.
اگر NT در سونوگرافی NT برابر NT 2.9 میلی متر باشد بیانگر معمولی بودن سونوگرافی است، در صورتی که NT6 میلی متری بیانگر ناهنجاری های کرموزومی و خطر سندرم داون است.

سونوگرافی NT چگونه انجام می شود؟

روش استاندارد اندازه گیری سونوگرافی NT

برای اندازه گیری ضخامت NT حتما باید دستگاه سونوگرافی از کیفیت بالایی برخوردار باشد.

در تصویری که برای اندازه گیری NT دیده می شود، فقط باید سر و قسمت بالای قفسه سینه جنین دیده شود. سپس تصویر را بزرگ می کنند. خم بودن سر جنین به جلو یا عقب از دقت این اندازه گیری می کاهد، جنین باید در حالت خوابیده قرار گیرد. همینطور برای تشخیص پوست جنین از غشاهای نازک پزشک باید منتظر حرکات جنین و یا ضرباتی که جنین به شکم مادر وارد می کند باشد. در این جا ذکر یک نکته الزامیست: انجام این سونوگرافی دقیق در بیشتر اوقات در مدت زمان طولانی انجام می شود.

معیار برای تعیین سن حاملگی در سونوگرافی NT

در سونوگرافی NT طول سری-دمی که در اصطلاح به آن CRL می گویند معیار تعیین سن جنین است که بایستی برای اندازه گیری NT در محدوده ۴۵ تا ۸۴ میلی متر باشد.

مواردی که در سونوگرافی NT تعیین می شود:

پیشرفت تکنولوژی کمک شایانی به مادران می کند که قبل از به دنیا آمدن جنین متوجه نقص های مادرزادی و ژنتیکی شوند، می توان با سونوگرافی ان تی قبل از به دنیا آمدن جنین از ناهنجاری های که ممکن است جنین به آن مبتلا شود مطلع شد.

به غیر از امکان تشخیص بیمارها و ناهنجاری های مادرزادی و ژنتیکی امکان تعیین دقیق زمان زایمان و سن جنین نیز وجود دارد.

در سندروم مادر زادی داون امکان شکل گیری کامل تیغه بینی وجود نخواهد داشت که خوشبختانه در این روش سونوگرافی NT می توان شکل گیری تیغه ی بینی جنین را هم بررسی کرد.

البته تیغه ی بینی را در کل دوره ی بارداری می توان اندازه گرفت و این اندازه گیری از ارزش بالایی نیز برخوردار است اما اغلب در ماه های سوم تا ششم مورد استفاده است. هم چنین برای بررسی نارسایی قلبی در جنین نیز مورد استفاده می باشد.

زاویه استخوان پیشانی با بینی و شکل ظاهری استخوان بینی می تواند در هر سنی به تشخیص بیماری ها کمک کند.

ضرورت غربالگری در دوران بارداری

سندرم داون یا اختلالات کروموزومی، با آزمایشاتی که روی خون مادر انجام می شود و سونوگرافی، قابل شناسایی است. طبق آمار ۲۰ درصد سندرم داون در خانم هایی که بعد از سن ۴۰ سالگی باردار می شوند دیده می شود ولی ۸ درصد خانم هایی جوانی که جنین آنها به سندرم داون مبتلا هستند دارای سابقه اختلال کوروموزومی نبوده یا ازدواج فامیلی و هیچ سابقه قبلی نداشته اند. بنابراین امروزه توصیه می شود که تمام خانم های باردار صرف نظر از سن و شرایط خانوادگی، غربالگری اختلالات کوروموزومی و به خصوص سندرم داون را انجام بدهند.

تشخیص سندرم داون با سونوگرافی NT

سندرم داون چیست؟

سندروم داون که در گذشته مونگولیسم نیز نامیده می شد، یک بیماری ژنتیکی است که به دلیل وجود یک کوروموزوم اضافه در DNA فرد به وجود می آید.

علائم سندرم داون

این بیماری دارای علائم مختلف از جمله:

• نا هنجاری های عمده یا خفیف در ساختار یا عملکرد ارگان ها می باشد.
• وجود مشکلات یادگیری و نیز محدودیت و تاخیر در رشد و نمو می باشد.
• افراد با سندرم داون نسبت به جنبه های اجتماعی محیط خویش بسیار حساس هستند.
• عواطف و نیازهای هم چون سایرین دارند و باید از فرصت های یکسانی برخوردار شوند.

اگر این افراد تحت مراقبت های مناسب قرار بگیرند و در فعالیت های روزمره دخالت داده شوند در کار هایی هم چون ادامه تحصیل، رفتار اجتماعی و اداره امور شخصی خود موفق می گردند این کودکان می توانند بیاموزند و در طول زندگی خود قادر به پرورش مهارت ها هستند و به زبان ساده با سرعتی متفاوت از دیگران به اهداف خود می رسند.

غربالگری در حدود هفته ۱۱ تا ۱۳ هفته و ۶ روز انجام می شود. در ابتدا یک سونوگرافی دقیق از جنین انجام می شود که ضربان قلب جنین، میزان مایع و محل جفت بررسی می شود سپس اختصاصا ضخامت پشت گردن جنین بررسی می شود. طبق مشاهدات، کودکانی که مبتلا به سندرم داون هستند، پشت گردنشان مایع جمع می شود که اصطلاحا به آن افزایش NT می گویند. یعنی پشت گردن آن ها ضخامت غیر طبیعی دارد که با سونو گرافی بررسی می شود.

اقدامات قبل از انجام سونوگرافی NT

آمادگی قبل از سونوگرافی، برای اسکن NT لازم نیست. در بیشتر موارد، آزمایش در حدود ۳۰ دقیقه به پایان می رسد. در حین انجام آن، هنگامی که تکنسین ابزار مخصوص سونوگرافی را روی شکم شما حرکت می دهد، روی تخت دراز خواهید کشید.

یکی دیگر از نکات مهم قبل از غربالگری در بارداری این است که در صورت داشتن مثانه پر، مشاهده تصاویر سونوگرافی آسان تر است، بنابراین پزشک ممکن است نوشیدن آب را حدود یک ساعت قبل از قرار ملاقات توصیه کند. فناوری سونوگرافی نیاز به دسترسی به قسمت زیرین شکم شما دارد، بنابراین مطمئن شوید که از لباس راحتی استفاده می کنید که امکان دسترسی به آن را فراهم می کند.

نتایج حاصل از اسکن ممکن است در همان روز آزمایش در دسترس باشد و ممکن است پزشک شما یافته ها را قبل از ترک با شما در میان بگذارد. لازم به یادآوری است که دریافت نتیجه غیرعادی از اسکن NT لزوماً به این معنی نیست که کودک شما از نظر کروموزوم مشکل دارد. به همین ترتیب، نتایج آزمایش طبیعی نمی تواند تضمین کند که کودک شما با سندرم داون متولد نمی شود.

لازم به ذکر است: از این نوع سونوگرافی به تنهایی به عنوان غربالگری کاملی یک نرخ مثبت کاذب ۵ درصد وجود دارد. به عبارت دیگر، ۵ درصد از زنان آزمایش شده نتایج مثبتی دریافت می کنند، اما کودک خوب است. پس از نتیجه مثبت، پزشک ممکن است آزمایش خون دیگری به نام غربالگری DNA بدون سلول قبل از زایمان را پیشنهاد کند. این آزمایش DNA جنین را در جریان خون شما بررسی می کند تا خطر ابتلا به سندرم داون و سایر ناهنجاری های کروموزومی در کودک شما را ارزیابی کند.

دریافت نتایج غیرقطعی یا مثبت از سونوگرافی NT می تواند ترسناک باشد. به خاطر داشته باشید که NT فقط می تواند خطر کودک شما را پیش بینی کند: در مورد ناهنجاری های کروموزومی پاسخ قطعی ارائه نمی دهد. اسکن NT یک آزمایش غربالگری است، یک آزمایش تشخیصی نیست.

بین غربالگری و آزمایش تشخیصی تفاوت وجود دارد. هدف از آزمایش غربالگری شناسایی عوامل خطر برای یک بیماری یا شرایط خاص است. از طرف دیگر، آزمایش تشخیصی وجود یک بیماری یا بیماری را تأیید می کند.

سوالات متداول

نتیجه گیری

با افزایش سن احتمال دارد و اقدام به بارداری می تواند خطر مبتلا شدن نوزاد به سندرم داون افزایش یابد، سونوگرافی NT را سونوگرافیست جهت محاسبه کلی خطر انجام می دهد، سونوگرافی NT جهت بررسی اختلالات کروموزومی انجام می شود.

برای دریافت مشاوره و اطلاعات بیشتر

سوال خود را برای دکتر زهره محمدزاده متخصص رادیولوژیست در سونوگرافی سروش ارسال کنید.

پرسش و پاسخ